Girişimci, fikri ve yapacakları karşısında hızlıca yatırımcısını bulmak ve ondan yatırım almak ister. Ancak olaya yatırımcının gözünden bakmayı çoğu zaman kaçırır. Yatırımcı ise yatırımının geri dönüşü üzerine odaklanır. Bu noktada yatırımcı, pek çok farklı analizler yaparak yatırım yapacağı yeni girişimi belirler. Girişimcinin girişimini oluştururken göz önünde bulundurması gereken, yatırımcıların genelde görmek istedikleri, kriterler kabaca şunlardır.
- Yönetim ve Takım
Fikrin somut olarak hayata geçirilmesi için gereken iş modeli ve takımın kurulması, fikir olmaktan çıkıp somut bir “ürün”, “hizmet” haline gelmesi yatırımcılar için en önemli kriterlerden biridir. Bu aşama, fikrin ne oranda yapılabileceği ve farklı yeteneklerden olan takım üyelerinin vaerlığı ile nasıl bir yatırıma ihtiyaç duyduğunu, hangi yatırım modelinin uygulanabilir olduğunu görmek için de gereklidir. Dolayısıyla yatırım kararında cevaplanması gereken ilk sorulardan birini oluşturur. Ürünün ne kadar iyi olduğu, kullanım kolaylığının derecesi, kendine has özel bir teknoloji barındırıp barındırmadığı da öne çıkan kriterler arasındadır.
- Pazar Potansiyeli, Gelir ve Ticarileştirme Stratejisi:
Girişimcinin yeni iş fikrini güçlü bir pazar için nasıl hazırladığı ve nasıl ticarileştireceği, nasıl bir gelir modelini benimseyeceği ve bunun için yapılması gerekenleri öngördüğü bir stratejisi olması önemlidir. Hem yatırımcı için finansal öngörü sağlar, hem de piyasadaki rakip ürün ve hizmetlerden ayrılmak, öne çıkmak için yapılması gerekenleri gösteren bir değerlendirme olur. İlk müşteri kazanma ve güvenilirlik sağlayabilme yeteneği de değerlendirilen özellikler arasındadır. Bununla beraber çıkış potansiyelide önemli bir kriterdir.
- İş Modeli ve Hukuki Korunması:
Girişimcinin yeni işi kurma sebebi olan ve para kazanma amacı olan fikrin, ölçeklenebilmesi korunabilmesi ve farklılaştırlabilmesi, projenin kopyalanmaya ve haksız rekabete karşı korunması en önemli hususlardan birini teşkil eder. Eğer proje çıktısı ürünün fikri ve sınai mülkiyet korumasından faydalanması mümkünse, gerekli tescil ve diğer koruma mekanizmalarının kurulması gerekir. Fikri ve sınai mülkiyet korumasından faydalanması mümkün olmayan ürünlerin, know-how’ın ise alternatif yollarla kopyalanmaya, çalınmaya karşı korunması ve önlem alınması gerekir. Aksi takdirde ortada yatırım yapmaya değecek bir ürün kalmaz.
- Yeni iş Fikri ile Kurulan Ekip ve İlişkileri:
Girişimcinin yeni iş fikrinde ki ekibin, kurucuları ve çalışanların özgeçmişleri, sektöre hakimiyetleri, girişimci firmayla aralarındaki ilişkinin biçimi (çalışan, ortak veya danışman) ve çalışanlar için bir hisse havuzu oluşturulup oluşturulmadığı yatırımcı açısından büyük önem arz eder. Bu gibi küçük oluşumlarda projenin başarısı, ticarileştirme yolundaki değişikliklere adapte olabilme yetisi ve ekibin üründeki / ortaklıktaki hakları, doğrudan ekiple ilgili konulardır.
- Hedef Kitle ve Müşteriler:
Hedef kitlenin kim olduğu, müşteri sayısı ve profili, müşteri sayısındaki büyüme oranı gibi veriler, hem şirket değerinin belirlenmesi hem de gelecek iş stratejilerinin şekillenmesi için gereken bilgiler olarak değerlendirmeye alınır.
- Hissedarlık Yapısı ve Hisseler:
Bu işletmelerin hisselerinin türü, imtiyazlı hisseler olup olmadığı ve diğer ortakların kim olduğu, yatırım kararını doğrudan etkileyen diğer başlıklardır.
- Finans ve Zamanlama:
Girişimcinin yeni iş fikri ile oluşturduğu bu yapının starejik planlamasının pazar gidişatına uygun olup olmadığı da önemli bir etkidir. Geliştirilecek olan ürüne pazarın hazır olup olmadığı, finansal destek oluşturup oluşturmayacağı yatırımcı için çok önemli bir kriterdir. Bu da düzenli artan talep ile kabaca tespit edilebilir. Finansal risklere karşı Ar-Ge ekibinin olası planları ve işletmenin düzenli satışlar ile desteklenmesi bakılan bir başka noktadır.
- Teknolji ve Konum:
Teknolojinin ne oranda ve hangi noktalarda kullanıldığı ve başarı oranının artması için girişimin nerede ve hangi teknolojileri ile konumlanacağı da önemli bir kriterdir.
DKS TEKNOLOJİ A.Ş. – Doğan Akçay
Genel Müdür
